Учебник делопроизводство на казахском языке скачатьУчебник делопроизводство на казахском языке.Туу етістігі адам?а ?атысты айтыл?анда екі м?нде ж?мсалады: баланы?/адамны? тууы (д?ниеге келуі) ж?не баланы туу (д?ниеге келтіру). Морфолоия нормасы бойынша ыры?сыз етіспен туылды деп айтылуы керек, біра? тілімізде м?ндай ?олданыстар – узусты? к?ріністер, я?ни нормадан ауыт?ып ?олдану кездеседі. Мысалы, ?ой ?оздады дейміз, ал грамматикалы? норма бойынша ?ой ?озылады болуы керек. Туу етістігіні? осындай екі т?рлі ?ызметпен келетініне ?арай ту?ан-туыс?ан (туыл?ан-туыс?ан емес), ту?ан жер (жерді? ?зі туып т?р деген с?з емес) дейміз. Сонды?тан адамны? д?ниеге келуін, сондай-а? бір н?рсені?, ??былысты? пайда болуын, к?рінуін туды деп ?олданамыз. Жалпы, ?аза? с?йлеу этикетіне с?йкес к?п жа?дайда "С?леметсіз бе/ С?лемет пе/С?леметсіздер ме" ?лгілерін д?рыс, ?деби норма деп ?арастырады. Дегенмен, к?п жа?дайда (кей ??ірлерде жергілікті т?р?ындарды? барлы?ы дерлік) ауызекі с?йлеу тілінде осы с?лемдесу формасыны? жуан вариантын "Саламатсыз ба, кейде С?ламатсыз ба" ?олданатыны б?рімізге аян. Біз б?ны ?ате деп есептемейміз, сонды?тан да саба?тарда кездесетін диалогтарды? барлы?ында дерлік осы с?лемдесу ?лгісіні? ?ш т?рлі ?олданысын (С?леметсіз бе/ с?ламатсыз ба/ Саламатсыз ба) пайдаланамыз. ?аза? тілінде ?осымшаларды? жазылу ережесіне сай, ст, кст, тт, лл, сс, пп, зд, кк дыбыстарына біткен орыс тілінен енген с?здерге ?осымшалар жал?ан?анда со??ы дауыссыз т?сіріліп жазылады! Осы ережеге с?йкес журналист с?зіне -тер к?птік жал?ауы жал?ан?ан кезде, со??ы -т дыбысы т?сіп ?алады, журналис +тер - журналистер, поезд +дар - поездар. металл +дар - металдар. К?пі деп матамен тыстал?ан тері тон не жаба?ы киімді ?аза?тар осылай ата?ан. Іздене ?ара?анда «к?пі» с?зіні? ал?аш?ы ма?ынасы бас?аша бол?анды?ын аны?тайтын тіл деректеріне кез боламыз. Хакас тілінде «к?п», якут тілінде «к?п» т?л?алас с?здер «ж?мса?», «?лпілдеген» немесе «т?кті, ж?ндес» ма?ыналарында ?олданылады . Осыларды еске алса?, ал?аш т?кті, ж?ндес ма?ынасында ?олданыл?ан «к?п» не «к?п» с?зі, кейін сондай заттардан жасал?ан киімге атау есебінде ауыс?ан. Айырмашылы? — тек -і ж?рна?ыны? ?осылып, ?аза? тілінде «к?пі» т?л?асына дейін жетуі ?ана. | |